بازشناسی مفهوم بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

چکیده شیوه های بازنگری در قانون اساسی را به دو دسته تقسیم می کنند: الف) بازنگری صریح ب) بازنگری ضمنی. در شیوه بازنگری صریح، متن رسمی جدیدی جایگزین متن قبلی می شود. این روش هر چند که در قانون اساسی 1358 پیش بینی نشده بود اما در بازنگری سال 1368 فصل چهاردهم (اصل177) به ساز وکار تجدیدنظر در قانون اساسی اختصاص پیدا کرد. درخصوص بازنگری ضمنی بایدگفت که در نتیجه عملکرد نهادهای سیاسی و مردم، وضعیت مفاد قانون اساسی با گذر از آنچه که هست یا قبلا بوده، تغییر می یابد. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به این مورد اشاره ای نشده است، ولی با بررسی برخی نظریات تفسیری شورای نگهبان و قوانین و مقررات متفرقه از جمله سیاست های کلی اصل 44 و قانون اجرای این سیاست ها که با تایید شورای نگهبان، همراه بوده است، می توان بازنگری ضمنی را استنباط کرد. اصولی مانند 44،73، 76، 81، 86، 113 از جمله اصولی هستندکه با تفسیری که شورای نگهبان از این اصول انجام داده، بازنگری شده اند بدون اینکه نام بازنگری براین تفاسیر نهاده باشند. لذا ما در این پایان نامه برآنیم تا ساز و کارهای روش بازنگری ضمنی در قانون اساسی ایران را بررسی کنیم و ملاحظه خواهیم کرد که در عمل به راحتی از این شیوه استفاده می شود بدون اینکه ساز و کار مشخصی داشته باشد و شورای نگهبان مرجع نقش اصلی را در این فرایند داشته است؛ هرچند که نهادهای دیگری نیز در این فرایند نقش داشتند.. واژگان کلیدی: قانون اساسی، بازنگری صریح، بازنگری ضمنی، شورای نگهبان، نظریات تفسیری، روش های تفسیر قانون اساسی